Walk in my shoes
In andermans schoenen wandelen… Wie heeft het niet geprobeerd als kind? Ik alleszins, zoals je kan zien, hier in de hoge hakken van mama. Of in de te grote tuinschoenen van papa. Leuker nog is op iemand schoenen te kunnen meereizen. Kleine voetjes op de grote schoenen van papa, die de grote passen volgen, die mee zwieren en dansen. Maar gelukkig kunnen we ook als volwassenen in iemands schoenen wandelen, of een eindje meereizen. Dat geeft boeiende nieuwe perspectieven, soms confronterend, maar vooral onverwacht, verrassend, anders dan anders… Ik deel graag twee manieren om mijn voetjes op grote schoenen te zetten en een eindje mee te reizen. Reizen jullie mee?
Een eerste is het multimediaal project “Walk in my shoes”, ontwikkeld door Caritas International België, Commision Justice & Paix en Switch absl.
Hier kan je zelf op interactieve tocht gaan, gebaseerd op het verhaal van vluchtelingen. Met een mix van beelden, vragen, filmpjes en andere informatie, kan je letterlijk mee in de schoenen van een vluchteling wandelen. Het gaat voorbij het ‘bekijken’ van ‘een pakkend filmpje’. De methodiek dompelt je echt onder en doet je zelf stilstaan: welke keuze zou ik nu maken? Is er eigenlijk wel een ‘goede keuze’ in dit geval? Hoe zou ik omgaan met de onvoorspelbaarheid? Hoe is het uiteindelijk afgelopen? Alles wordt heel integer aangereikt. Het is aan jou om keuzes te maken, welk verhaal je wil volgen, welke stappen je zet, hoe je mee- reist. Dat maakt deze manier van in andermans schoenen stappen uniek. Geen “emo-tv”, ook geen “ver van m’n bed show”, maar net persoonlijk, relevant, concreet. “De vluchteling” krijgt een naam en een gezicht, maar ook spreekwoordelijke schoenen die een heel moeilijk traject hebben afgelegd, met knopen om door te hakken en gevolgen om te dragen bij elke stap van de weg…
“Walk in my shoes”, is meer dan de moeite om zelf te bekijken. Maar ook reuze dankbaar materiaal om mee te werken in de klas, binnen pastorale zorg, vorming, team momenten, wat dan ook… Klik hier voor meer informatie.
Een andere manier om even mee op de schoenen van een ander te mogen reizen, is Taboe. Een schitterend programma van Panenka, met Philippe Geubels, is al verschillende keren in de prijzen gevallen. Het is een programma waarin de comedian lacht met aspecten uit het leven van mensen waarmee je normaal niet mag lachen. Dit zou erg verkeerd kunnen uitpakken, maar Phillipe slaagt erin het luchtig en diepgaand tegelijk te houden, door op een integere manier een eindje mee te wandelen met z’n gasten. Tijdens een reis met verschillende gespreksmomenten, leert hij diegene over wie hij zal lachen eerst echt kennen. Hij doet dat op z’n Philips: zonder voyeurisme, heel eerlijk, onbevangen, integer. En ook de camera-voering volgt. Het levert een prachtige inkijk, maar beter nog mee-kijk op, in het leven van mensen die om uiteenlopende redenen op een taboe stoten. Mensen met een handicap, met autismespectrumstoornissen, bejaarde mensen, mensen met financiële problemen, enz. Nadien maakt hij dan moppen waarbij hij het taboe niet schuwt. Het geeft het programma een lichtheid en het is ergens ook bevrijdend dat er gelachen kan worden met waar we anders voor achteruit deinzen of amper bespreekbaar durven maken. Hier kan je de afleveringen herbekijken.
Nadat ik de aflevering van mensen met een onvervulde kinderwens had gezien, viel het mij op de winterburendag op, hoe mensen contact maken via de kinderen. “Ah, en hoe heet die van u? Waar gaat ‘m naar school?” Er kwam plots een besef dat dit voor mensen met een onvervulde kinderwens niet eenvoudig moet zijn. Soms denk je wel eens: zou het niet beter zijn als we allemaal eerlijk de waarheid zeggen? Bij de aflevering met mensen met een autismespectrumstoornis, viel op hoe lastig het kan zijn als iemand zeer vaak onverbloemd de waarheid zegt. Phillipe kon ermee lachen, maar bij deze weet hij dat zijn stem enerverend is en dat één van de gasten eigenlijk liever gewoon thuis was gebleven. De aflevering van mensen met financiële problemen greep erg aan. Welke vooroordelen hangen er toch nog rond. Geef je geld en koopt de ander daar een kledingstuk mee dat hij of haar blij maakt, dan zegt iets in ons “Had je dat niet beter kunnen gebruiken?” Ook het sociaal isolement en de vicieuze cirkel (wie echt geld nodig heeft, kan niet lenen) was opvallend. Bij de aflevering met ouderen vond ik het knap dat er gepraat werd over wat het ook moeilijk maakt om ouder te worden. We kunnen wel allemaal ervaring hebben met oudere mensen, grootouders of een oudere buurman of vrouw waar we wat woorden mee wisselen… maar hoe vaak gaan we niet langs het taboe heen? Hoe het echt is? Wie iemand (nog) is? Hoe de identiteit steeds opnieuw wordt heruitgevonden en tegelijk hetzelfde blijft. En dan de aflevering over vrouwen… Mijn eerste reactie was: “dat is toch geen taboe?” Tot ik begon te kijken, en merkte dat er eigenlijk zeer veel dingen zijn waar we als vrouw en man wellicht niet over spreken maar die wel gebeuren… en die we als vanzelfsprekend zijn gaan vinden. Zoals het gewicht aan huishoudelijke taken waar de man kan mee ‘helpen’, maar ook de ‘mental load’: wie denkt er aan het verjaardagskaartje? De cadeautjes voor Kerst? Wat er mee moet in de koffer…? En wie is er niet op zijn hoede als vrouw als het donker wordt buiten? Gsm in de aanslag, sleutel bij de hand? Het is zo vanzelfsprekend dat we er niet meer bij stilstaan. Het programma inspireert in elk geval, om mee eventjes mee op de schoenen van een andere te mogen reizen (want er echt in wandelen, dat is nog wat anders). Misschien om te voelen hoe goed onze eigen schoenen passen of waar het schoentje knelt? En misschien kan het programma ons wel uitnodigen om wat vaker aan mensen vragen te stellen om even te mogen meereizen, op hun schoenen… zoals dat kleine kind dat mee zwiert en de wereld even anders ziet…
Wil je nog iets lezen over een manier van connectie maken, maar zonder woorden? Klik dan hier.