Swap
Ruilen is “in”. “In” van nooit “out” te zijn geweest eigenlijk. Want al bestaan er georganiseerde initiatieven voor zoals ‘letsen’: “jij schuurt mijn tuinhuis, ik maai jouw gras”, of “ik knip jouw haren. Jij doet boodschappen voor iemand anders. En die iemand anders komt op mijn kinderen babysitten”. Een lokaal netwerk voor het ruilen van diensten en spullen, dat is wat het lets netwerk probeert te doen. Maar het gebeurt meestal, misschien minder opvallend, vanzelf. De buurman let op onze kippen bij afwezigheid en krijgt er iets lekkers voor in de plaats. Ik geef te kleine kleren aan een vriendin die ze goed doet terecht komen, en op één of andere manier ontvang ik daar ook weer voor. Niet dat het moet. Geen voor wat hoort wat. Maar een soort organische cyclus van geven en ontvangen, omdat het zo fijn en deugddoend is. Voor kledij in goede staat, bestaan er ook swishing of swapping events. In plaats van kleding te verkopen, kom je samen, wordt de kledij ingeleverd, krijg je een aantal ‘punten’ voor je kledij, en kan je die inruilen voor een nieuwe outfit.
Samana, de vrijwilligersorganisatie voor en met mensen met een chronische ziekte, ontwikkelde een originele manier van “swappen”. Onder de noemer “creativitijd” werden een 5000 tal deelnemers aan elkaar gematcht met de opdracht om voor elkaar een doos te vullen met iets wat handgemaakts creatief. Ik was één van die deelnemers en deel graag wat over deze bijzondere ruil…
Daar kwam de doos. De creativiteitsdoos die ik mocht gaan vullen. Ik had op voorhand een vragenlijst moeten invullen, en op basis daarvan ontving ik een “ruilmaatje”. Het jammere vond ik wel dat het niet dezelfde persoon zou zijn van wie ik een doos vol creativiteit terug zou krijgen. Dat was wat van een andere deelnemer. Maar goed, ik las met groeiend enthousiasme het “profiel” van diegene voor wie ik iets mocht maken. Het leek me een geweldige toffe, ongeveer mijn leeftijd, een creatief therapeut. Gelijkaardige interesses… ja, ik zag het zitten. Al snel regende het ideeën van wat ik zou kunnen maken. En dankzij de persoonlijke vragen werd het zo ook wat “op maat”. Ik had op de één of andere manier “schrik” om een in kruisjessteek geborduurd lavendelzakje te krijgen of zo. (dat was in de lagere school soms de opvatting over creativiteit). Maar de vragen maakte dat ik écht iets op maat kon maken (en me ver hield van kruisjessteek!) en dat diegene die voor mij iets maakte, ook echt iets aangepast had verzonnen. Enthousiasme van bij de start dus!
Ik las dat de bestemmeling hield van schrijven en “journaling”. Ik trok dus naar de winkel, kocht een leeg boekje, en personaliseerde het met een ‘soort van portret’ van de deelnemer (lang leve internet, om even op te zoeken hoe ze eruit zag). Het symbool dat op haar website staat, kreeg een plekje aan het leeslint en aan de binnenkant van de doos. Voila, pakje 1 was klaar!
M’n ruilmaatje hield van collage. Dus haalde ik de schaar boven en wat oude tijdschriften. Ik weet niet hoe dat bij jou is, maar zelfs al “ben ik graag creatief bezig”, toch komt het er vaak niet van letterlijk met papier en schaar, of kwasten en tekenpen aan de slag te gaan. Er is altijd wel wat anders te doen. Soms is er dan een aanleiding nodig. En de creatieve swap was een prima aanleiding.
Ik knipte een slinger bij elkaar en vulde die met een alfabet vol inspiratie. Elke letter was de beginletter van een tip, van een aan te raden film, een boek, een inspirerende website, wat dan ook. 26 vlagjes vol inspiratie… het deed me nadenken: wat inspireert en wil ik doorgeven. Maar ook: welke inspiratie kan ik verzinnen bij de “moeilijke letters”. Het is zoals bij woordslang spelen. Als ik een dier moet zeggen dat begint met een “f”, dan kan je er van op aan dat ik een hele hoop andere dieren kan opnoemen maar al die met de “f” ergens heel ver in mijn brein op vakantie zijn. Op vakantie samen met de zin in kruisjessteek lavendelgeurzakjes en aaneengeplakte wasknijpermoederdagknutsels uit de lagere school.
Je zult me niet zo vaak zien met papier en schaar in aanslag. Maar eigenlijk schepte ik er ook plezier in bijpassende kleuren en patroontjes te zoeken in de prachtige illustraties van Flow magazine. Misschien kan ik eens wat meer collage uitproberen… Ik maak m’n briefpapier al zo, met een bijgetekende rode wang of een gek dier waar je het niet verwacht. Het is eigenlijk de kunst om van iets ouds, iets nieuws te maken. Om te zien wat bij elkaar kan horen. Of net te verrassen. Hoe eenvoudig het ook was, het gaf weer nieuwe inspiratie…
Wat ik echt graag wilde maken, omdat m’n bestemmeling beeldend therapeut is, was een drieluik over creëren. Ik had al kleine lichte canvasjes gekocht. Maar al denk ik graag “out of the box”, de geschenkjes moesten wel echt “in the box” geraken. Dus het zou nog kleiner moeten. Er is een eerste keer voor alles, dus ik werkte met acryl en textuurpasta op een dik tekenpapier dat ik tot een drieluik plooide. Oef!
Het deed deugd nog eens met verf bezig te zijn. Een werk op te bouwen. Beweging te zien geboren worden. Te zoeken naar de juiste kleur. En een werk te maken over het “creëren” zelf. Want het heet niet voor niets “Creating”. Het gaf al zin om het eens “in ’t groot” te maken… te kunnen scheppen, ongehinderd door de afmetingen van een kleine doos.
Meer over het drieluik en de betekenis van elk luik kan je hier lezen.
Ik plooide het drieluik dicht, pakte het in. Stak alle geschenkjes netjes in de doos. Versierde nog eens extra de binnen en buitenkant, en dan was het wachten… tot het geheel op de post mocht (dankzij de actie waren de verzendingskosten gratis). Spannend… Wat zou de bestemmeling ervan vinden?
Ineens stond de postbode daar met een pakje voor mij. Ik was wat verwonderd. Ik had toch niets besteld? Oh juist! Iemand ging ook wat voor mij maken! En die iemand had gelukkig géén lavendelzakje in kruisjessteek gemaakt. Nee! Die iemand had zorgvuldig mijn antwoorden op de vragen gelezen, ook verbondenheid en herkenning gevoeld, en had iets heel persoonlijk gemaakt.
Ik deed de doos open en werd overrompeld! De doos was prachtig versierd vanbinnen met kleuren waar ik meteen blij van word! De maakster had zelfs speciaal gezocht naar m’n lievelingskleur in haar bloemig spel met aquarel. Ja, er zat magenta in! En kanariegeel vloeipapier. Ik deed het papier open en ontdekte een heleboel zorgvuldig verpakte cadeautjes. Het voelde als Sinterklaas! Als feest! Wat een overvloed. En dat heeft iemand die ik niet ken, voor mij gemaakt? Hoe geweldig is dat!
Er moge dan al veel gelijkenissen zijn tussen diegene die het creatief pakket voor me maakte en ikzelf, het talent voor handwerk is er géén van. Want zij kon er duidelijk wat van. Ik ontving een hippe herfstmobiel en leuke kleren. (vooral de paddenstoelen vind ik geweldig) Voor de geboorte van haar dochter (in de periode van het swapproces) had ze van kleine kalebasjes, luchtballonnetjes gemaakt. Zo is er een luchtballonnetje van de andere kant van het land, tot in de kamer van m’n zoon gevlogen. En het hangt er kleurrijk te bengelen als een knipoog aan haar kersverse dochter, aan kleurrijke overvloed, aan de magie van iets maken en ontvangen… zelfgemaakt…
Ik bedenk me bovendien… hoe speelde ze het klaar? Pas bevallen en tegelijk dit persoonlijk pakketje voor me maken? Toen ik pas moeder werd, was ik al blij als ik, naast de zorg voor m’n zoontje, gedoucht geraakte!
De kersverse mama met superhandwerkkrachten, wist ook dat ik van brieven schreven hou. Dus maakte ze een kaartje dat ik kan opsturen, en een leuke stempel om wat extra liefs m’n kant op te sturen. Bovendien schreef ze er zelf een mooie brief bij, waarin ze vertelde over haar pennenvriendin vroeger, en over haar leven nu. En we zo dus eigenlijk mekaar, door vragen en kleuren en aandacht en woorden heen, beter leren kennen.
De doos wenkt om een brief terug…
Hoe leuk was dat. Iets persoonlijk en creatief te mogen maken (wat soms letterlijk de aanleiding is om de ruimte te ‘mogen’ maken om te knippen en plakken, schilderen en tekenen). En om zo’n pakketje vreugde en aandacht te mogen ontvangen!
Wil jij een volgende keer ook meedoen? Hou dan deze website in het oog… ik vermoed dat het volgend jaar misschien rond oktober weer swaptijd wordt…