Het Kunstuur
Het Kunstuur. Voor de tweede keer dompelen we ons onder in schilderijen die spreken. Het is niet eenvoudig te delen in de betovering van de kunst tijdens dat ene rijke uur, zonder te verklappen welke schilderijen we hebben mogen bezichtigen. Maar ik bewaar het geheim, en raad jullie aan zelf eens Het Kunstuur te gaan bekijken! Er zijn tentoonstellingen in Mechelen, Roeselare en Hasselt. Meer info kan je hier vinden. Ondertussen heb ik genoten, en geniet nog na van topwerken van Belgische kunstenaars uit de periode 1850-1950. Niet alleen de beelden beklijven, maar de hele beleving…
Dag tijdloosheid,
We stappen binnen in historische gebouwen, en zo mee in de geschiedenis van zovelen die hier binnen en buiten liepen. Maar bijzonder is ook hoe we mee in de geschiedenis van ons land duiken… Hoe we arme zwoegende boeren zien, hoe we ons land stilaan zien volgebouwd worden, wat de sfeer van een dorp was, de heel eigen wereld van de rijken met hun fijne stoffen en elegante poses, … Hoe kunstenaars doorheen de tijd, in verschillende stijlen en met hun eigen accenten en persoonlijkheden, kleur en licht en lijn en beeld hebben gegeven aan wat er (nog niet zolang geleden) gebeurde… En hoe de blik van een kind van vroeger, ons nu aankijkt, alsof het tijdloos is…
Dag uitnodiging,
Elk schilderij “spreekt” hier. Letterlijk, door iemand die ons toespreekt over het schilderij. Met een verhaal van toen, een verhaal van nu. Met een boodschap die nog steeds actueel is. Met het aansnijden van thema’s die, maatschappelijk relevant blijven, die iets wilden aankaarten. Als je zo naar een werk mag kijken, niet alleen naar wat er staat maar ook het verhaal dat erachter en erdoor weerklinkt, dan spreekt het op een andere manier tot ons. Ik was er vaak door ontroerd.
Een schilderij is geen “object” waar we naar kijken. Iets om op de achtergrond te hangen. Het is een uitnodiging. Een uitgestoken hand. Een gesprek dat vraagt om antwoord.
Dag kleuren,
Ik ben dol op kleur. Liefst diepe kleuren, uitbundige ook, rijke, volle, die barsten van leven. Maar hier zag ik hoeveel kunstenaars konden doen door hun wel gekozen kleurenpallet. Er waren vale kleuren, waar miserie en eenzaamheid door weerklonk. Er waren aardse kleuren, die de hardheid van natuur en leven, van armoede ook, benadrukten. Er waren wel honderdduizenden tinten van de zee en het strand, alsof je er zo het natte zand kon voelen met je tenen. Er waren hele frisse kleuren, zo levendig dat de zon ervan begon te schijnen en het zomer werd. Er waren harde kleurvlakken en er waren niet te tellen schakeringen van wit. Wat een verhaal, kleuren alleen al, kunnen vertellen…
Dag penseelstreek,
In de periode van 1850 tot 1950, waar we werken uit mochten bewonderen, waren de stijlen heel verschillend! En ook de penseelvoering. Ik vond het fascinerend, sommige werken waar de penselen zo dansten dat de beweging en het licht uit het vrij abstracte werk sprong. Andere met de fijnste penseeltjes zo precies was geschilderd, dat je de leren schoenen of de glanzende stoffen haast kon voelen. Er waren voorzichtige penseelstreken, in porseleinen kleuren. Spontane lijnen, ietwat naïef, als in een kindertekening. Er waren heel sterke lijnen, als contouren, die haast als in een beeldhouwwerk een realiteit voor ons uitkapten om te bekijken. Het was zo boeiend, nog los van het onderwerp, los van de compositie, los van de kleuren, wat de penseelstreken kunnen uitdrukken… En dat er méér kan, dan wat we van nature misschien zouden denken: de vlotte, haast perfecte lijn. Zoveel boeiender is de diversiteit aan penseelstreken!
Dag muziek,
Zoals we bij een lekkere maaltijd, ook met onze ogen eten, zo kunnen we bij een schilderij met de gepaste muziek een veel vollere beleving ervaren. Het schilderij komt heel anders binnen. Dirk Brossé maakte schitterende composities, voor elk van de tentoongestelde werken. En dat maakte dat onze zintuigen wijd openstonden, en het schilderij op zoveel méér manieren sprak en beroerde. Lichteffecten onderstreepten dat soms ook. Het was als in een film: beeld zonder muziek, zou héél anders zijn. Muziek, dat raakt een andere snaar… Lichte muziek bij zorgeloze zomertaferelen, donkere muziek bij een dreigend landschap, muziek vol ritme bij een werk dat haast danste, enkele gezongen woorden die de gelaatsuitdrukking en sfeer van de geportretteerde zo tot leven deden komen…
Ik vraag me af welke muziek ik bij mijn schilderijen zou horen. En welke muziek zou je zien en horen bij de kunst in jouw huis?
Dag kunst ook na het uur,
We stappen buiten. Het Kunstuur is voorbij. Of gaat het verder? We praten na, in het stemmige artistieke “Het Kunstuur Café” en verwarmen ons aan een kop thee en aan elkaar. We brengen de werken die ons raakten, nog eens in herinnering en genieten zo nog heerlijk na. Dan vertrekken we, de stad in. Het is koud, het licht valt zo mooi, en ik kijk naar de kale bomen. Het lijkt precies alsof we in een werk van Valerius De Saedeleer zijn gestapt. Je voelt de koude. Je voelt dat serene ook. Je voelt het wonderlijke winterlicht, zoals hij dat zo magistraal kon op doek zetten. Licht, maar niet echt warm. Hoopvol en tegelijk melancholisch tegelijk. Breekbaar en krachtig.
Ook hier. Aan deze bomen, net buiten het uur kunst. De kunst gaat verder… Kunnen we met dezelfde ogen van verwondering om ons heen kijken? Zien hoe tijdloos is, wat zich aandient? Ons afvragen met welke penseelstreken we wat we zien, zouden schilderen? Luisteren naar het verhaal, de boodschap, in en onder wat we zien? Ontdekken wat de kleuren hier en nu uitdrukken? Verbeelden welke muziek we hierbij zouden laten klinken? En wie weet, zelf de pen, of het penseel of het fototoestel in aanslag houden, om ons eigen beeld te maken? Want kunst stopt niet in 1950. Kunst stopt niet na een uur…